Sünnet ile Hadis Arasındaki Fark Nedir? Kafalar Karışmasın, Biraz Eğlenelim!
Giriş: Düşünürken Espriler Bir Arada!
Merhaba sevgili okur! Benim adım Ahmet, İzmir’de yaşayan 25 yaşında, espri yapmakla bir türlü duramayan bir genç yetişkinim. Gerçekten de her şeyde bir espri bulurum ama içten içe her şeyi de fazla düşünürüm. Yani, “Abi, o kadar düşünüp, kafa yormayacaksın ya, rahat ol!” diyenleri duyar gibiyim. Ama işte bazen, her şeyin mantığını çözmeye çalışmak bir alışkanlık oluyor. Neyse ki, bugün böyle derin felsefî bir yazı yazacağım diye telaşlanmadım. Biraz eğlenelim, biraz da öğrenelim.
Bugün, çok sık duyduğumuz ama çoğu zaman kafamızı karıştıran bir konuya eğileceğiz: Sünnet ile hadis arasındaki fark nedir? Hadi gelin, hep birlikte bu iki kavramı gündelik hayatımızla harmanlayarak biraz eğlenceli bir şekilde inceleyelim.
—
Sünnet Nedir, Hadis Nedir? Kafada Karışıklık Olmasın!
Şimdi, normalde bu tür yazılarda genelde şu klişe cümleyle başlarlar: “Sünnet, İslam dininde… Hadis, Peygamber Efendimizin…” falan filan. Evet, bunlar doğru ama bir de işin mizahi tarafına bakalım. Sünnet, aslında bir yol, bir yaşam biçimi; yani Peygamberimizin hayatını ve onun izlediği yolu takip etmeye diyoruz. Sünnet, daha çok onun davranışlarını, hareketlerini, yaşayışını kapsayan bir şey. Mesela, sabahları kalkınca uykulu gözlerle, “Peygamber Efendimiz her zaman sabahları erken kalkıp dua edermiş” diye kafaya takılmıyorsanız, o zaman sünneti tam anlamıyorsunuz demektir.
Peki hadis ne? Hadis, Peygamberimizin ağzından dökülen sözler, yani onun bize söylediği sözler. Hani bazen kahve içtiğimizde “Efsane bir laf geldi ya, hayatım değişti!” deriz ya, işte hadis de öyle bir şey, ama bu sefer lafı söyleyen Peygamber Efendimiz. “Vallahi Ahmet abi, şu lafı sana Peygamber söylemiş!” demek gibi bir şey düşünün, ama tabii biraz daha derin ve ciddi.
—
Gündelik Hayatta Sünnet ve Hadis Karışınca…
Bir gün bir kafede otururken, arkadaşım Mehmet’le bu konuyu konuşmaya başladık. Tabi ben de kafamda, “Ya, sünnet ile hadis arasındaki farkı gerçekten anlatabilir miyim? Zor iş!” diye düşünürken, birden Mehmet dedi ki:
Mehmet: “Ahmet, sünnet dediğinde sadece o sünnet olayı aklıma geliyor, Hadis dedikçe de Peygamber Efendimizin o sözleri kafamda canlanıyor. Aradaki farkı anlat bakim.”
Benim iç sesim: “Aa, kafama dank etti, zaten ikisinin arasındaki farkı anlatan bir yazı yazmam gerekebilir.”
Böyle derin bir muhabbette, aslında sünnet ile hadis arasındaki farki anlatmanın en iyi yolu, bir hayli eğlenceli olabilir.
—
Sünnet: Bir Yaşam Tarzı, Hadis: Bir Altın Öneri
Düşünün, bir akşam yemeğinde, birisi size “İyi bir insan olmak için Allah’a yakın olmak lazım” dese, bu, o kişinin bir önerisidir, bir hadis olur. Peygamber Efendimizin ağzından çıkmış bir söz. Ama diyelim ki o kişi yemek öncesi ellerini yıkamayı, sağ elle yemek yemeyi önerirse, işte bu da sünnet olur. Yani Peygamber Efendimizin yaşam biçiminden bir parça, o küçük alışkanlık.
Hani şöyle olur ya, bir arkadaşınız “Abi, sabahları soğuk duş al” der. Ama o sabahları soğuk duş alırken bir yandan “Neyse, sünnet var işte, onu yapıyorum” diyerek moral bulmak da mümkündür. Ama tabii, “Hadis var ya, daha iyi olur” demek de işe yarar.
—
Kafalar Karışmasın: Kısa Diyalogla Örnek Verelim
O kadar ciddi konuştuk ki, biraz rahatlayalım. Şimdi, şu şekilde kısa bir diyalog üzerinden de anlatayım:
Ahmet: “Mehmet, hadi gel, sünnet ile hadis arasındaki farkı öğrenelim. Arada cidden fark var.”
Mehmet: “Haa, bir yanda Peygamber Efendimizin sözleri, diğer yanda hareketleri yani.”
Ahmet: “Evet, ama sünneti hayatına adapte etmek kolay, hadis biraz daha ‘sözde kalır’ gibi.”
Mehmet: “Yani, sözde kaldıysan sorun, ama hareketi de kılavuz olarak alsan daha iyi olur.”
—
Sünnet ve Hadis: Hangi Durumda Hangi Konuyu Kullanmalıyız?
Şimdi bir yandan düşününce, aslında sünnet ile hadis arasındaki farki günlük hayatta anlamak çok da zor değil. Şu durumda birisine doğru yaşam tarzını anlatırken, önce sünneti kullanıyoruz. Yani Peygamberimizin ne yaptığına, nasıl davrandığına odaklanıyoruz. Ancak birisine moral verirken, ya da bir konu üzerine söz söylemek istiyorsak, hadis devreye giriyor. Çünkü hadis, doğrudan Peygamber Efendimizin ağzından çıkmış bir söz olduğundan, daha derin anlamlar taşıyor.
Hadi, biraz da “Neyse ki bitti, kafamda her şey netleşti!” diyelim ve rahatlayalım.
—
Sonuç: Sünnet ve Hadis Arasındaki Farkı Kabullenmek
Sonuç olarak, sünnet ile hadis arasındaki farkı anlatmak çok da zor değil. Gündelik hayatta, birini izlediğimizde, diğerini duyduğumuzda farkları kolayca ayırt edebiliriz. Ama gerçekten bu iki kavramın arasındaki farkı öğrenmek ve kabul etmek, hayatımıza bir anlam katabilir. Zaten ben de yazarken, “Eyvah, her şey çok karıştı!” diye bir an içimden geçirmedim değil. Ama sonunda, sünnetin hayatımıza kattığı şeyleri, hadislerin de anlamını görerek, daha iyi bir şekilde ne yapmamız gerektiğini anladık.
İşte bu kadar, arkadaşlar! Sünnet ile hadis arasındaki fark nedir? sorusunun cevabını, bir kahve molasında daha net bir şekilde aldık. Şimdi siz de öğrenin, hayatı kolaylaştırın!